طرح جدید ساماندهی نیروی انسانی در آموزش و پرورش

 

        اهم مطالب بخشنامه   * میزان نیروهای دارای کسر ساعت موظف و در اختیار دفتر مدارس، جمع‌بندی شود
  کلیه فعالیت‌هایی که انجام آن مستلزم تخصیص نیرو، به صورت موظف یا غیرموظف (حق التدریس/خرید خدمات آموزشی و پشتیبانی) باشد، صرفاً در چارچوب مفاد این برنامه که مجاز شناخته شده است، باید صورت پذیرد و تمامی شیوه‌نامه‌های قبلی در خصوص به کارگیری نیروی انسانی، لغو و بلااثر می‌‌شود.
   براساس این دستورالعمل، صدور هرگونه ابلاغ و گواهی انجام کار برای افرادی که رأساً از طریق مراکز غیردولتی مرتبط با آموزش و پرورش نظیر مهدهای کودک و پیش دبستانی، درمانگاه‌ها و کلینیک‌های فرهنگیان باشگاه‌ها و خانه‌های معلم، مراکز مشاوره، مجتمع‌های ورزشی، اردوگاه‌ها، مراکز آموزش از راه دور کانون‌های فرهنگی تربیتی، انجمن‌های اولیا و مربیان مدارس و نیز مراکز آموزش بزرگسالان و نظایر آنها به کار گرفته می‌شوند و نیز پرداخت هرگونه وجهی به عنوان حق  التدریس/خرید خدمات یا حق الزحمه به افراد یاد شده، توسط ادارات آموزش و پرورش ممنوع است.
   *  برای مدارس روستایی یا کلاس‌های زیر 15 نفر دانش‌آموز در صورتی که اجرای طرح روستا مرکزی یا تشکیل مدرسه شبانه روزی با امکانات موجود میسر  نباشد یا مناطقی که با کمبود نیروی متخصص مواجه‌اند (پس از ادغام کلاس‌های زیر تراکم مصوب) با عنایت به بند 2 ماده 13 قانون مدیریت خدمات کشوری از طریق خرید خدمات از بخش تعاونی، خصوصی، نهادها و مؤسسات عمومی غیردولتی اقدام شود. به هر حال اجرای این بند نباید مانع پوشش تحصیلی افراد  واجب‌التعلیم شود.
   آموزش و پرورش استان می‌تواند به استناد ماده 52 قانون برنامه چهارم توسعه و در سقف اعتبار تخصیصی طرح آموزش برای همه به منظور پوشش تحصیلی  افراد واجب التعلیم (ابتدایی، راهنمایی، تکمیلی نهضت سوادآموزی، بازمانده از تحصیل) و نیز پیش دبستانی با اولویت مناطق کمتر توسعه یافته و روستایی، از طریق خرید خدمات آموزشی اقدام کند.
    تبصره: رؤسای مناطق آموزش و پرورش با هماهنگی اداره کل تعاون استان، مجازند نسبت به سازماندهی فرهنگیان بازنشسته توانمند و ذی‌صلاح برای تدریس، تعاونی بازنشستگان تشکیل داده و به صورت خرید خدمات، از وجود آنها، برای جبران ساعات کسری به صورت حق التدریس در سقف اعتبارات مربوطه  استفاده کنند.
     مجدداً بر اجرای سیاست‌ اعاده تمامی نیروهای مأمور به سایر دستگاه‌ها به عرصه تعلیم و تربیت و یا انتقال آنها به دستگاه محل خدمت تأکید می‌شود. ضمناً رعایت ماده 61 قانون مدیریت خدمات کشوری در خصوص ممنوعیت دوره‌ها و مأموریت‌های آموزشی الزامی است.
   ارتقای شغلی همکاران به ازای تکمیل ساعات موظف، به طور کامل به آنها پرداخت خواهد شد و به هر دلیل فردی که دارای کسری ساعات موظف بود به همان نسبت از ارتقای شغلی وی کسر خواهد شد.
  کمیته برنامه ریزی و آموزش و پرورش استان زیر نظر رئیس سازمان در طول مدت ساماندهی نیروی انسانی فعال بوده و نظارت دقیق بر روند فعالیت‌ها در سطح مناطق و نواحی به عمل آورد و تا تاریخ 15/5/87 میزان نیروهای دارای کسر ساعت موظف و در اختیار دفتر مدارس را به تفکیک دوره تحصیلی رشته/جنس در هر منطقه جمع‌بندی و برای اتخاذ تصمیمات آتی در اختیار معاونت برنامه‌ریزی و توسعه مدیریت وزارت متبوع قرار دهد.
* سازماندهی نیروی انسانی در مدارس دولتی در اولویت اصلی و قطعی قرار دارد
  * جذب هرگونه نیروی جدید حق‌التدریس آزاد ممنوع بوده و برای نیروهای حق التدریس آزاد شاغل از سنوات قبل که به هر دلیلی از آموزش و پرورش خارج شده باشند در سال تحصیلی 88 - 87 هیچ‌گونه مجوز و کد پرسنلی صادر نمی‌شود و امکان جایگزینی نیرو وجود ندارد. بنابر ضوابط اجرایی بودجه سال 87 مبنی بر کاهش اعتبارات حق‌التدریس برای سازماندهی نیروهای حق التدریس آزاد، نیاز به رشته تحصیلی آنان باتوجه به جنس، بومی بودن، سکونت در محل تدریس و سابقه خدمت (تاریخ شروع به کار سال 83 یا قبل از آن) و غیره ملاک عمل قرار گیرد.
تبصره1: پرداخت حق‌التدریس در طول سال تحصیلی 88 - 87 در مناطق گرمسیری حداکثر تا 8 ماه و در مناطق سردسیری حداکثر تا 9 ماه با تشخیص کمیته برنامه ریزی استان خواهد بود.
تبصره2: جابجایی معلمان حق التدریس آزاد دارای کد شناسایی در سیستم بکفا در داخل استان، برای جبران کمبود احتمالی ساعات تدریس ناشی از خروج نیروهای بازنشسته رسمی، پیمانی و غیره در اختیار رئیس سازمان است.
* در دوره ابتدایی به هیچ وجه حق‌التدریس به نیروهای موظف پرداخت نمی‌شود  

مبنای محاسبه نیاز و تخصیص معلم در دوره ابتدایی، هر کلاس یک نفر نیروی تمام وقت و در دوره‌های راهنمایی، متوسطه (اعم از نظری، هنرستان‌های کاردانش، فنی و حرفه‌ای، کشاورزی) و پیش‌دانشگاهی، جدول و برنامه هفتگی دروس که به تصویب دبیرخانه شورای عالی آموزش و پرورش رسیده است خواهد بود.
تبصره1: در تخصیص نیرو به کلاس‌های چهارم و پنجم ابتدایی، اولویت استفاده از نیروهایی است که مشمول تقلیل ساعت موظف می‌شوند.
تبصره2: در دوره ابتدایی به هیچ وجه حق‌التدریس به نیروهای موظف پرداخت نمی‌شود مگر آن‌که ضرورت آن به تأیید کمیته برنامه‌ریزی استان برسد.
تبصره3: در خصوص دروس کارگاهی مدارس فنی و حرفه‌ای، کاردانش و کشاورزی با عنایت به جداول جدید که ابلاغ خواهد شد سازماندهی نیروها صورت پذیرد.
بنابراین دستورالعمل، تخصیص نیروهای پرورشی و تربیت بدنی در واحدهای آموزشی از قبیل مشاور، مربی پرورشی مربی تربیت بدنی و غیره مطابق ضوابط موضوع بخش دوم این مجموعه توسط معاونین پرورشی و تربیت بدنی خواهد بود.
تبصره 1: تخصیص نیروی غیرآموزشی (اداری) واحدهای آموزشی نیز بر اساس درجه‌بندی موجود مدارس و ضوابط موضوع بخش دوم این مجموعه خواهد بود و در صورت تغییر درجه‌بندی مدارس متعاقبا اعلام خواهد شد.
تبصره2: در هر یک از مدارس راهنمایی، متوسطه و پیش دانشگاهی دارای بیش از 150 نفر دانش‌آموز، در صورت وجود سایت یا کارگاه کامپیوتر فعال یک نیرو به عنوان مسئول کارگاه یا سایت کامپیوتر، تخصیص می‌یابد. در این گونه مدارس وظایف یکی از دفترداران نیز به این مسئول واگذار می‌‌شود در صورت اشتغال دفتردار در مدرسه یکی از دفترداران فعلی پس از گذراندن دوره آموزشی مربوط مسئول کارگاه یا سایت کامپیوتر خواهد شد.
بر اساس این دستورالعمل، رؤسا یا مدیران آموزش و پرورش مناطق آموزشی موظفند با ادغام کلاس‌های کم جمعیت با رعایت تراکم دانش‌آموزی و شرایط فیزیکی کلاس، تشکیل مدارس روستا مرکزی، استفاده از خرید خدمات آموزشی و تدابیر دیگری که اتخاذ می‌کنند، سعی در کاهش تعداد نیروی مورد نیاز موظف و رعایت سقف حق‌التدریس مجاز را بنمایند.
 در صورتی که تعداد دانش‌آموزان یک آموزشگاه به حد نصاب تشکیل مدرسه در آن دوره تحصیلی نرسد، دانش‌آموزان آن واحد آموزشی، به آموزشگاه‌های روستا مرکزی، شبانه‌روزی، آموزش از راه دور، استفاده از خرید خدمات آموزشی و غیره بر حسب اقتضاء، منتقل خواهند شد و به هیچ وجه افراد واجب التعلیم نباید از پوشش آموزش رایگان وزارت آموزش و پرورش خارج شوند.
     * تا ابلاغ قوانین جدید، ضوابط و مقررات قبلی ملاک عمل خواهد بود.

* پرداخت هرگونه حق‌التدریس به رغم وجود نیروی دارای کسری ساعت موظف، ممنوع است
: پرداخت هرگونه حق‌التدریس برای هر یک از افراد (اعم از نیروی رسمی و حق‌التدریس آزاد) و خرید خدمات آموزشی، مادامی که نیروی دارای کسری ساعت موظف در رشته یا جنس مربوطه در سطح هر منطقه آموزش و پرورش وجود دارد ممنوع است.
* پرداخت اضافه کاری و هر نوع کمک رفاهی توسط استان‌ها مجاز نیست
  از آنجا که اعتبارات جاری پاسخگوی نیازها نبوده و با توجه به آن‌که مجلس محترم شورای اسلامی هر نوع اصلاحیه بودجه سال 87 را ممنوع کرده است و اضافه کاری از جمله اقلام دیون‌ناپذیر است، برای پیشگیری از تضییع حق همکاران محترم اداری و آموزشی و عدم امکان پرداخت اضافه کاری باقی‌مانده سال 86 همکاران، ضروری است به منظور ساماندهی و سازماندهی فعالیت‌های موظف و دارای اولویت آموزش و پرورش به گونه‌ای اقدام و مدیریت شود که تمام وظایف در سطح سازمان، منطقه، ناحیه و مدارس در ساعات کار رسمی انجام و محقق شود و نیازی به پرداخت اضافه کار نباشد.
   در موارد ضروری و عنداللزوم با تنظیم جدول زمانی و تعیین حق‌الزحمه متناسب با حجم کار و فعالیت انجام شده، با تصویب کمیته برنامه‌ریزی استان و صدور ابلاغ اضافه کار برای هر یک از افراد مورد نیاز در صورت انجام کاری در ساعت غیراداری، در سقف مبلغ ریالی که متعاقباً در صورت وجود اعتبارات برای هر استان مشخص خواهد شد، مقدور است.
بدیهی است تلاش این وزارت تخصیص اعتبارات مورد نیاز برای این مهم است. لیکن تا وصول اعتبارات مورد نیاز، پرداخت اضافه کاری و هر نوع کمک رفاهی از تاریخ ابلاغ این برنامه توسط استان‌ها مجاز نیست.
* اختصاص معاون در هنرستان‌ها قبل از رسیدن تعداد دانش‌آموزان به 90 نفر ممنوع است
   * معلم راهنمای روستایی، صرفاً در حد شاخص مصوب هر 106 کلاس یک نفر، از بین نیروهای موظف اختصاص می‌یابد. برای کلاس‌های ابتدایی تحت پوشش ادارات آموزش و پرورش که مدارس عشایری در آنها دایر است، به ازای هر 70 کلاس یک معلم راهنما از بین نیروهای موظف اختصاص می‌یابد.
تبصره: رسیدن تعداد معلم راهنمای روستایی و عشایری به کسر یک نفر، یک نفر محاسبه می‌شود. در این صورت منطقه، ساعات کسری معلم راهنمای روستایی و عشایری را در فعالیت‌های اداری و پشتیبانی منطقه سازماندهی کند.
بنابراین دستورالعمل در فعالیت مدارس شبانه روزی (عادی و نمونه دولتی) آمده است: نیروی انسانی مورد نیاز این‌گونه مدارس، برابر درجه‌بندی و ضوابط مندرج در اساسنامه قابل تخصیص است. از سویی با آن‌که نیروهای مورد نیاز خوابگاه‌های مرکزی در حد ضوابط مربوط در مدارس شبانه روزی قابل تخصیص است لیکن به منظور صرفه‌جویی در نیروی انسانی این مدارس و کاهش نیروهای متنوع این مدارس از قبیل آشپز، کمک آشپز، سرپرست، کمک سرپرست، انباردار، سرایدار و غیره انتظار مؤکد آن است که ضمن حفظ کیفیت آموزش، رعایت جنس و دوره تحصیلی، رعایت بند 3 ماده 4 اساسنامه مدارس شبانه رزوی (حد نصاب تشکیل این مدارس حداقل 80 نفر می باشد) الزامی است و در غیر این صورت تجمیع فعالیت‌های غیرآموزشی مانند آشپزخانه‌ها، انبارها و غیره توصیه می‌شود.
*** مدیر و معاون برای هر یک از مدارس دولتی روزانه، نوبت دوم، طبق ضوابط درجه بندی و جدول صفحه 14 از نیروهای موجود موظف تأمین می‌شود. در مناطقی که دارای نیروی کسری ساعت موظف هستند از صدور ابلاغ نوبت دوم برای مدیر و معاونان نوبت اول، خودداری شود.
 بر اساس نامه شماره 78737/1802 مورخ 4/5/84 معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی در خصوص طرح طبقه بندی مشاغل، پیش‌بینی تدریس موظف هفتگی در مناطقی که با کمبود نیروی انسانی مواجه هستند به میزان 10 ساعت در هفته (بدون پرداخت حق‌التدریس یا اضافه کار) برای مدیران و معاونان در هر یک از واحدهای آموزشی منطقه شده است. توصیه اکید می‌شود بیش از 50 درصد این ساعات در سال تحصیلی 88 - 87 اجرایی شود.
تبصره1: اختصاص معاون در هنرستان‌های فنی و حرفه‌ای و دبیرستان‌های کاردانش، قبل از رسیدن تعداد دانش‌آموزان به 90 نفر ممنوع است.
تبصره2: تخصیص معاون به آموزشگاه علاوه بر مورد فوق طبق جدول صفحه 14 ملاک عمل قرار گیرد.
در این دستورالعمل برای فعالیت مدارس نمونه دولتی آمده است: بر اساس جدول و برنامه ساعات هفتگی مدارس عادی، نیروهای مورد نیاز این مدارس تأمین می‌‌شود. همچنین برابر مفاد ماده 6 اساسنامه مدارس نمونه دولتی، جهت راهنمایی و ارشاد دانش‌آموزان در طرح‌ها و فعالیت‌های علمی خاص، تخصیص حداکثرتا 4 ساعت تدریس در هفته، به ازای هر کلاس دارای حد نصاب تشکیل، در صورت وجود نیروی کسر ساعت موظف یا تدریس فوق‌الذکر از ساعات موظف مدیر و معاون بلامانع است.

 تخصیص ساعت فعالیت به گروه‌های آموزشی در سطح استان و منطقه، حداکثر به میزان 50 درصد شاخص‌های مصوب، صورت می‌پذیرد. شرح وظایف گروه‌های آموزشی در راستای کیفیت بخشی هرچه بیشتر به فعالیت‌های تعلیم و تربیتی و مشارکت در ارزیابی عملکرد، بازنگری و متعاقبا ابلاغ خواهد شد.
 اختصاص نیرو به استناد تبصره‌های 1 و 2 ماده 8 فصل سوم اساسنامه دبیرستان‌های وابسته به سایر وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و مراکز غیر وابسته به آموزش و پرورش، مصوب شورای عالی آموزش و پرورش صرفاً به استناد آیین‌نامه مأموریت‌ها موضوع ماده 11 قانون استخدام کشوری مصوب 24/6/52 هیئت وزیران و اصلاحات بعدی آن مجاز است. ضمناً پس از تصویب و ابلاغ آیین‌نامه ماده 121 قانون مدیریت خدمات کشوری ضوابط مأموریت به این فعالیت نیز اصلاح و ابلاغ خواهد شد.
 نیروهای مورد نیاز مدارس تیزهوشان و مدارس آموزش و پرورش کودکان استثنایی برابر درجه‌بندی و ضوابط خاص اینگونه مدارس قابل تخصیص است.
در فعالیت آزمایشگاه مرکزی و پژوهش‌سرای دانش‌آموزی نیز آمده است: این مراکز صرفاً در محدوده پست‌های سازمانی مصوب مجاز به تخصیص نیروی انسانی موظف است.
در فعالیت دوره پیش دبستانی (با رویکرد قرآنی) هم آمده است: به استناد بندهای «الف» و «س» ماده 52 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور و اساسنامه مصوب دوره پیش‌دبستانی در ششصد و نود و نهمین جلسه شورای عالی آموزش و پرورش و نیز دستورالعمل اجرایی آن، در صورت وجود نیروی کسری ساعت موظف و موافقت سازمان آموزش و پرورش استان، تخصیص نیرو به صورت موظف در مناطق محروم، روستایی و عشایری و کلاس‌های یک ماهه دو زبانه (در مناطق دو زبانه) بلامانع است.
* به ازای حداقل 3 هزار جلد کتاب حداکثر یک کتابدار در مدرسه فعالیت می‌کند
* در مدارس کمتر از 90 دانش‌آموز، به ازای هر 4 دانش‌آموز یک ساعت مربی پرورشی اختصاص می‌یابد

به استناد مصوبه‌های آئین‌نامه اجرایی تأمین، حفظ و ارتقای سلامت جسمی، روانی و اجتماعی دانش‌آموزان و آیین‌نامه اجرایی تبصره (6) الحاقی به ماده واحده قانون انتقال مراقبین بهداشت مدارس به واحد‌های آموزشی تابعه وزارت آموزش و پرورش، شاخص تخصیص نیرو از بین پزشکان، مربیان بهداشت و سایر شاغلین گروه پزشکی و پیراپزشکی به این فعالیت به ازای هر 750 نفر دانش‌آموز در کلیه دوره‌های تحصیلی هر یک از مدارس شهری یک مراقب سلامت در صورت وجود نیروی موظف، تخصیص خواهد یافت.
تبصره 1: از کسری ساعت موظف معلمان زیست‌شناسی، علوم تجربی و همکاران شاغل در استان که به تشخیص سازمان در این زمینه تخصص دارند (یا با ارایه آموزش‌های لازم برای نیروهای دارای کسر ساعت موظف موجود در منطقه) بهره‌گیری به عمل آید.
تبصره 2: در صورت امکان با دانشگاه‌های علوم پزشکی تفاهم‌نامه امضا شود تا از ساعات کارورزی دانشجویان گروه پزشکی و پیراپزشکی در این زمینه استفاده شود.
تبصره 3: برای آموزش و مراقبت‌های سلامتی در روستاها از بهورزان خانه‌های بهداشت طبق مقررات آموزشی مدرسه و شرح وظایف بهورز استفاده شود.
بنابراین دستورالعمل در فعالیت معاون پرورشی و تربیت بدنی، مربی پرورشی آمده است: در مدارس ابتدایی، راهنمایی و متوسطه که تعداد دانش‌آموزان آنها کمتر از 90 نفر است، به ازای هر چهار نفر دانش‌آموز یک ساعت مربی پرورشی اختصاص می‌یابد و در مدارس ابتدایی، راهنمایی و متوسطه که تعداد دانش‌آموزان آن‌ها از 90 تا 150 نفر است، یک مربی پرورشی تمام وقت تعیین می‌‌شود.
برآورد نیاز و تخصیص نیرو به معاون پرورشی و تربیت بدنی آموزشگاه‌ بر اساس ماده 2 آیین‌نامه اجرایی قانون احیای معاونت پرورشی و تربیت‌بدنی در وزارت آموزش و پرورش از محل ساعات موظف نیروهای رسمی و پیمانی انجام می‌شود.
تخصیص نیروی متخصص درس تربیت‌بدنی به کلاس‌های چهارم و پنجم ابتدایی در صورت وجود نیروی کسری ساعت موظف، صرفاً از محل ساعات موظف آموزگاران رسمی موجود بلامانع است.
تبصره: با توجه به مصوبه هفتصد و پنجاه و یکمین جلسه شورای عالی آموزش و پرورش مورخ 6/6/1386 در خصوص افزایش ساعت درس تربیت بدنی دوره سه ساله راهنمایی تحصیلی از 2 به 3 ساعت، مناطقی که دارای نیروی متخصص تربیت‌بدنی (آموزگار درس تربیت بدنی ابتدایی، دبیر تربیت بدنی و غیره) هستند؛ می‌تونند از محل ساعات موظف نیروهای موجود تخصیص دهند.
این دستورالعمل در خصوص فعالیت مجتمع‌های ورزشی می‌افزاید: در صورد وجود نیروی دارای کسر ساعت موظف، نیروهای مورد نیاز مجتمع‌ها و مراکز ورزشی، برابر ضوابط و درجه‌بندی مربوط از بین نیروهای موظف، قابل تخصیص است. بکارگیری سایر نیروهای مورد نیاز، بدون صدور ابلاغ در سیستم بکفا، برای شاغلان رسمی و پیمانی واجد شرایط، از محل درآمدهای اختصاصی مجتمع بلامانع است.
تبصره: اولویت تخصیص نیرو، به ساعات درس تربیت بدنی مدارس است.
بنابر این دستورالعمل در فعالیت کانون‌های فرهنگی_ تربیتی آمده است: نیروهای اداری تا حد پست‌های سازمانی مصوب و از بین نیروهای موظف، تأمین می‌شود. نیروهای آموزشی و تربیتی نیز برای اعزام نیرو به کانون‌ها، در مناطق محروم و روستایی و آن دسته از کانون‌هایی که درآمد آن‌ها تکافوی هزینه‌هایشان را نمی‌کند، در صورت وجود نیروی دارای کسر ساعت موظف، حداکثر به میزان «36» ساعت (و حداکثر تا 72 ساعت به تشخیص معاون پرورشی استان) و هر نفر حداکثر تا 6 ساعت در هفته، به صورت موظف بلامانع است. مشروط به آن‌که این کانون‌ها زیرنظر معاون پرورشی و تربیت‌بدنی منطقه و با هماهنگی‌ معاون آموزشی و نوآوری، به انجام وظایف مکمل برای نظام آموزش و پرورش رسمی، عمل کنند.
تبصره 1: صدور ابلاغ نوبت دوم برای مدیر و معاون در این مراکز ممنوع و پرداخت اضافه کاری بر اساس درجه‌بندی کانون، فقط از محل درآمد‌های اختصاصی کانون، صورت پذیرد.
تبصره 2: این کانون‌ها بر اساس اساسنامه مجازند از محل درآمد‌های خود، فعالیت‌های کانون را، خودگردان مدیریت کنند.
نیروی مورد نیاز اردوگاه‌ها در صورت فعال بودن در طول سال تحصیلی، به تعداد پست‌های سازمانی مصوب، از محل نیروهای موظف تأمین خواهد شد. تخصیص و اعزام نیرو به اردوگاه‌های فاقد پست‌های سازمانی مصوب، مجاز نیست. در صورتی که نرخ بهره‌برداری هر اردوگاه در سال از حد متوسط پایین‌تر باشد طبق دستورالعملی که متعاقباً اعلام خواهد شد، تعداد نیروها کاهش می‌یابد.
 اعزام و انتقال نیروهای مورد درخواست سازمان دانش‌آموزی، به استناد تبصره ذیل ماده 14 اساسنامه سازمان دانش‌آموزی میسر خواهد بود.
الف_ تخصیص نیروهای حوزه ستادی در صورت وجود نیروی داوطلب ذی‌صلاح در حد پست‌های مصوب به تعداد 18 نفر از شماره پست 304 تا 312 زیرمجموعه دفتر آموزش و پرورش پیش‌دبستانی و ابتدایی و از شماره پست 346 تا 354 زیرمجموعه‌ دفتر آموزش و پرورش راهنمایی تحصیلی صورت می‌گیرد.
ب_ مأموریت نیروهای اداری سازمان دانش‌آموزی در استان و منطقه در حد چارت تشکیلاتی مصوب هیئت امنای سازمان دانش‌آموزی که طی بخشنامه شماره 2815/750 مورخ 24/5/80 ابلاغ شده با پرداخت حقوق و مزایا از منطقه مبدا و سایر مزایای متعلقه از سازمان دانش‌آموزی مجاز است.
 در مدارس راهنمایی و متوسطه درجه 4 به بالا، به شرط داشتن کتابخانه مستقل، به ازای حداقل «3000» جلد کتاب با عناوین و موضوعات متناسب با گروه سنی مربوط، حداکثر یک کتابدار از نیروهای موظف با دارا بودن شرایط احراز، قابل تخصیص است. در صورت عدم وجود نیروی کتابدار، اداره کتابخانه‌ مدارس با توجه به ردیف 4 بند «ب» ماده 18 وظایف شورای دانش‌آموزی مصوب دبیرخانه شورای عالی آموزش و پرورش به عهده شورای دانش‌آموزی و زیرنظر یکی از مسئولان پرورشی مدرسه خواهد بود.
در صورت وجود نیروی دارای کسر ساعت موظف، به ازای هر «12» نفر دانش‌آموز دوره متوسطه و پیش‌دانشگاهی، در سرجمع منطقه و به تفکیک جنسیت، یک ساعت نیروی مشاور قابل تخصیص است و به استناد نامه شماره 156081/1802 مورخ 28/9/83 معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی (سازمان سابق مدیریت و برنامه‌ریزی کشور) تدریس حداقل 10 ساعت دروس مرتبط برای هر یک از مشاوران الزامی است.
همچنین مناطق می‌توانند برای مشاوره تحصیلی و تربیتی، به ازای هر 25 نفر دانش‌آموز در مقطع راهنمایی یک ساعت مشاور، تخصیص دهند. لازم به ذکر است اولویت تخصیص مشاور با پایه سوم راهنمایی خواهد بود.
تبصره 1: مسئولیت مشاوره تحصیلی برای انتخاب رشته از اول دبیرستان به سوم راهنمایی منتقل خواهد شد که دستورالعمل آن متعاقباً اعلام خواهد شد.
تبصره 2: مراکز مشاوره و راهنمای خانواده وابسته به انجمن اولیا و مربیان، از محل درآمد‌های اختصاصی خود و کمک‌های خیرین و استانی اداره خواهند شد.
این دستورالعمل در خصوص فعالیت مراکز مشاوره و خدمات روانشناختی می‌افزاید: این گونه مراکز صرفاً در محدوده پست‌های سازمانی مصوب می‌توانند از نیروی انسانی مورد نیاز برخوردار شوند. بنابراین تخصیص نیرو خارج از پست‌های سازمانی مصوب، مجاز نیست.
برای هر یک از دارالقرآن‌ها، با توجه به تعداد مشخص شده در نرم‌های منطقه‌ای سیستم بکفا، یک واحد سازمانی مستقل تعریف و نسبت به تخصیص حداقل مدیر مرکز از بین نیروهای موظف، اقدام لازم صورت پذیرد.
*به ازای ثبت‌نام رایگان هر 15 دانش‌آموز، یک نیروی آموزشی به مدارس غیردولتی اختصاص می‌یابد
حوزه معاونت توسعه مشارکت‌های مردمی، 5 فعالیت شامل «مدارس غیردولتی»، «نیروهای مورد نیاز امور تحصیلی فرزندان شاهد»،
«نیروهای مورد نیاز مدارس ایثارگران»، «مدارس ایرانی خارج از کشور» و «مجتمع آموزشی بین‌المللی تهران _ مجتمع آموزشی تطبیقی» است.
به استناد ماده (8) قانون تأسیس مدارس غیردولتی مصوب مورخ 5/3/1367 مجلس شورای اسلامی و دستورالعمل اجرایی تبصره 1 ماده 13 همان قانون به شماره 5769/140 مورخ 31/3/71 تخصیص نیرو به مدارس غیردولتی (تمامی دوره‌های تحصیلی) در صورت درخواست موسس و دارای بودن حداقل دانش‌آموز برای حدنصاب تشکیل مدرسه و ثبت‌نام رایگان 4 دانش‌آموز یا معادل آن و موافقت سازمان آموزش و پرورش استان (در صورت داشتن نیروی کسری ساعت موظف در منطقه) اختصاص تنها یک نیروی مدیر یا معاون از محل نیروهای موظف بلامانع است.
تبصره 1: به ازای ثبت نام رایگان هر 15 دانش‌آموز یا تخفیف شهریه معادل آن و در صورت وجود نیروی دارای کسر ساعت موظف در منطقه، اختصاص یک نیروی آموزشی (حداکثر تا 3 نیرو به صورت پاره‌وقت تا تمام وقت) مجاز است.
تبصره 2: در صورتی که مدرسه غیرانتفاعی اقدام به کاهش نرخ مصوب منطقه‌ای برای ثبت‌نام از کلیه متقاضیان در سطح آموزشگاه خود کند به ازای هر 15 درصد کاهش شهریه مصوب (پس از تایید منطقه مبنی بر کاهش) یک نفر نیروی تمام وقت موظف، تخصیص خواهد یافت (موضوع تخفیف شهریه باید در سطح منطقه اطلاع‌رسانی شده باشد.)
تبصره 3: کلیه بخشنامه‌های قبلی لغو و بلااثر می‌شود.
بنابراین گزارش، در فعالیت نیروهای مورد نیاز امور تحصیلی فرزندان شاهد آمده است: نیروی انسانی مدارس شاهد در دوره‌های تحصیلی بر اساس درجه‌بندی مربوط خواهد بود. نیروی انسانی مورد نیاز طرح پراکنده امور تحصیلی فرزندان شاهد (شهری، روستایی و عشایری) بر اساس مصوبات شورای برنامه‌ریزی امور تحصیلی فرزندان شاهد، به ازای هر فرزند شاهد در مدارس غیر شاهد در دوره‌های تحصیلی ابتدایی، راهنمایی و متوسطه تا «2» ساعت به صورت فوق برنامه از بین نیروهای موظف، در همان آموزشگاه تأمین می‌‌شود.
بر اساس این دستورالعمل، در فعالیت نیروهای مورد نیاز مدارس ایثارگران آمده است: نیروی مورد نیاز دبیرستان، پیش‌دانشگاهی و مجتمع ایثارگران برابر ضوابط درجه‌بندی و به میزان ساعات برنامه درسی ویژه این گونه مدارس، تأمین و تخصیص می‌یابد.
نیروی انسانی مورد نیاز مدارس خارج از کشور طبق ضوابط مربوط و با مسئولیت دفتر همکاری‌های بین‌المللی و امور مدارس خارج از کشور و بر حسب تقاضای آن دفتر و با هماهنگی اداره کل امور اداری از بین نیروهای پذیرفته شده در آزمون اعزام معلمان به خارج، تأمین و مأمور می‌شوند.
بنابراین دستورالعمل، درباره فعالیت مجتمع آموزشی بین‌المللی تهران _ مجتمع آموزشی تطبیقی آمده است: نیروی انسانی مورد نیاز این مدارس و مجتمع‌ها که به صورت دولتی و تحت نظارت دفتر همکاری‌های بین‌المللی و امور مدارس خارج از کشور تأسیس و اداره می‌شوند، وفق ضوابط مربوط اعلام شده با پرداخت حقوق، مزایا و حق‌التدریس از طریق درآمد این گونه مراکز، مجاز است. به همین منظور ابتدا نیاز این مدارس اعلام تا پس از بررسی و تأیید اداره کل امور اداری از بین نیروهای موظف شاغل در سازمان آموزش و پرورش شهر تهران تأمین شود.
* اختصاص نیرو به مهدهای کودک با منابع دولتی ممنوع است
فعالیت‌های حوزه معاونت برنامه‌ریزی و توسعه مدیریت شامل «تعاونی‌های مصرف و مسکن فرهنگیان _ مهدهای کودک»، «درمانگاه‌ها، کلینیک‌های فرهنگیان، باشگاه‌ها و خانه‌های معلم» و «نیروهای اداری ادارات یا مدیریت‌های آموزش و پرورش» است.
در فعالیت تعاونی‌های مصرف و مسکن فرهنگیان _ مهدهای کودک آمده است: با توجه به بند «ح» ماده 145 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور، اختصاص نیرو به چنین مراکز با پرداخت حقوق و مزایا از منابع دولتی، موضوعیت ندارد

بنابراین دستورالعمل در فعالیت درمانگاه‌ها، کلینیک‌های فرهنگیان، باشگاه‌ها و خانه‌های معلم آمده است: با عنایت به ماده 23 قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب 8/7/1386 مبنی بر ممنوعیت اداره هرگونه مهمانسرا، زائر‌سرا، مجتمع مسکونی، رفاهی، واحد‌های درمانی، تفریحی و نظایر آن توسط دستگاه‌های اجرایی، تخصیص نیرو به این مراکز با پرداخت حقوق و مزایا از منابع دولتی ممنوع است.
 به کارگیری نیروی انسانی اعم از رسمی، پیمانی و قراردادی، در واحد‌های اداری شامل نمایندگی‌های بخش، ادارات، نواحی، مدیریت‌های آموزش و پرورش مناطق و سازمان آموزش و پرورش استان‌ها و واحد‌های اداری وابسته به آن‌ها، صرفاً در محدوده حداکثر 80 درصد تعداد پست‌های سازمانی مصوب، مجاز است و مازاد بر آن تحت هر عنوان مجاز نیست.
تبصره: در صورت کمبود نیروی انسانی، اولویت با کاهش تعداد نیروهای شاغل در ادارات و مدیریت‌های آموزش و پرورش غیر مراکز شهرستان‌های هر استان، است.
* پرداخت اضافه کار ساعتی به نیروهای اداری، اجرایی و آموزشی مدارس دولتی ممنوع است
بخش سایر فعالیت‌ها شامل «اعزام نیرو به اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانش‌آموزان»، « آموزش از راه دور»، «راهنمایان آموزشی»، «نیروی انسانی مورد نیاز سازمان‌های وابسته به آموزش و پرورش»، «سایر فعالیت‌هایی که در جدول مصوب هیئت وزیران شاخص معینی دارند»،
«سازماندهی کارکنان قرارداد کار معین»، « نحوه پرداخت اضافه کار در مدارس دولتی و خاص» و «سایر فعالیت‌های خارج از شمول این برنامه» است.
در فعالیت اعزام نیرو به اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانش‌آموزان آمده است: تخصیص نیرو به استناد مصوبه هیئت وزیران به میزان 300 نفر در سراسر کشور با حفظ پست ثابت سازمانی و رضایت کارمند بلامانع است.
بر اساس این دستورالعمل، در فعالیت آموزش از راه دور آمده است: در حوزه ستاد مرکزی موسسه به استناد تشکیلات سازمانی که طی نامه شماره 3606/750 مورخ 11/7/1383 سازمان سابق مدیریت و برنامه‌ریزی کشور ابلاغ شده است با پیشنهاد رئیس موسسه توسط اداره کل امور اداری حداکثر در سقف 80 درصد تعداد پست‌های مصوب، با رعایت شرایط احراز و مقررات مأمور خواهند شد.
در سازمان هر استان حداکثر دو نیرو به پیشنهاد موسسه آموزش از راه دور و موافقت رئیس سازمان آموزش و پرورش استان با حفظ پست سازمانی و پرداخت حقوق و مزایا از منطقه مبدا و سایر مزایای متعلقه از موسسه آموزش از راه دور به منطقه اختصاص داده می‌شود.
بنابر این دستورالعمل، اختصاص یک نفر نیروی رسمی موظف به عنوان مدیر در مراکزی که در سال تحصیلی 87 - 1386 دایر بوده‌اند به شرط پرداخت حقوق و مزایای آنان از طرف موسسه، بلامانع است.
یک نفر نیروی رسمی آموزشی (حداکثر 24 ساعت در هفته) به هر مرکز آموزش از راه دور دولتی و در صورت داشتن بیش از 50 نفر دانش‌آموز حداکثر دو نفر نیروی رسمی آموزشی، در صورت ضرورت و فعال بودن کلاس‌های حضوری در هر مرکز اختصاص می‌یابد.
این دستورالعمل در خصوص فعالیت راهنمایان آموزشی می‌افزاید: از آنجایی‌که وظایف این بخش به ارزیابی عملکرد سازمان‌ها و مناطق محول شده است، اختصاص نیرو به صورت موظف و غیرموظف به این فعالیت مجاز نیست و گروه‌های آموزشی علاوه بر وظایف محوله، عهده‌دار وظایف راهنمایان آموزشی نیز خواهند بود و در این راستا شرح وظایف گروه‌های آموزشی اصلاح و ابلاغ خواهد شد.
بر اساس این دستورالعمل، در مورد نیروی انسانی مورد نیاز سازمان‌های وابسته به آموزش و پرورش آمده است: به منظور تأمین نیروی انسانی این سازمان‌ها، به جای استخدام نیروی جدید و حداکثر در سقف 80 درصد پست‌های مصوب، باید ابتدا پست‌های درخواستی و شرایط احراز پست را اعلام و از بین کارکنان شاغل در حوزه ستادی وزارت متبوع، سازمان‌های وابسته و سازمان آموزش و پرورش شهر تهران، نسبت به جذب نیرو اقدام کنند.
در مورد سایر فعالیت‌هایی که در جدول مصوب هیئت وزیران شاخص معینی دارند، نیز آمده است: تخصیص نیرو به این گونه فعالیت‌ها، مطابق شاخص و ضابطه مربوط در جدول شاخص‌های مصوب هیئت وزیران بلامانع است.
بنابراین دستورالعمل، در خصوص سازماندهی کارکنان قرارداد کار معین _ موضوع تصویب نامه شماره 84515 مورخ 15/12/84 هیئت وزیران
در خصوص تمدید قرارداد نیروهای قراردادی کار معین آمده است: رعایت مفاد بند 3 ضوابط اجرایی بودجه سال 1387 کل کشور با اعمال 20درصد کاهش از سقف عملکرد ریالی سال 1386 و عدم جذب یا جایگزینی نیروی جدید با توجه به سیاست‌های وزارت آموزش و پرورش الزامی است.
رعایت مفاد بخشنامه‌های شماره 59/710 مورخ 29/7/85، 67/710 مورخ 29/8/85، 5/710 مورخ 2/2/86 32/710 مورخ 21/5/86، 61/710 مورخ 2/10/86 وزارتی در تنظیم قراردادهای سال 87 الزامی است.
بر اساس این دستورالعمل، رعایت تبصره 5 ماده 42 قانون مدیریت خدمات کشوری در خصوص ایثارگران و رعایت شرایط احراز از نظر تحصیلات و تجربه موضوع جدول پیوست بند 5 دستورالعمل اجرایی شماره 66741/100 مورخ 24/4/85 معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی (سازمان سابق مدیریت و برنامه‌ریزی کشور) الزامی است.
اعمال کلیه قوانین و مقررات قانون کار و تأمین اجتماعی در رابطه به کارکنان قراردادی موضوع بند 2 ماده 5 متن قراردادهای فی‌مابین الزامی بوده و صدور ابلاغ از طریق سیستم بکفا به منظور کنترل و نظارت بهینه الزامی است.
این دستورالعمل در خصوص نحوه پرداخت اضافه کار در مدارس دولتی و خاص می‌افزاید: پرداخت اضافه کار ساعتی به نیروهای اداری، اجرایی و آموزشی مدارس دولتی در تمامی دوره‌های

تحصیلی در نوبت موظف، بجز هنرستان‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش که جدول اضافه کار آنان متعاقباً ابلاغ می‌‌شود، ممنوع است.